Prof. Judit E. Puskas z Ohio State University otrzymała w piątek doktorat honoris causa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego (ZUT). Badaczka jest uznawana za autorytet w dziedzinie elastomerów termoplastycznych i kauczuków. Ze szczecińską uczelnią współpracuje od ponad 20 lat.
Wynaleziony przez prof. Puskas kopolimer blokowy jest stosowany jako powłoka w ratujących życie stentach naczyń krwionośnych – wszczepionych ponad 10 mln pacjentów na całym świecie. Badaczka została wybrana na członka Narodowej Akademii Inżynierów Stanów Zjednoczonych Ameryki, Rocznik 2023 – podał ZUT w informacji prasowej.
Prof. Puskas jako jedyna kobieta otrzymała Złoty Medal Charlesa Goodyeara – najwyższą nagrodę przyznawaną przez Rubber Division of the American Chemical Society od 1941 roku.
Naukowczyni jest uznanym międzynarodowym autorytetem i twórczynią szkoły naukowej elastomerów termoplastycznych i kauczuków. Jest współautorką pionierskich prac nad produkcją pierwszego termoplastycznego elastomeru z poliizobutylenu – który może być polimeryzowany tylko przez tzw. polimeryzację karbokationową.
Prof. Puskas urodziła się w Budapeszcie, na Węgrzech, gdzie w 1977 r. ukończyła Politechnikę Budapeszteńską w zakresie inżynierii polimerów. Posiada również tytuł doktora w dziedzinie technologii tworzyw sztucznych i gumy nadany przez Węgierską Akademię Nauk. Po raz pierwszy odwiedziła Stany Zjednoczone w 1980 r., gdzie w zespole prof. Josepha P. Kennedy’ego rozpoczęła prace nad kontrolowaną polimeryzacją karbokationową.
W 1989 r. profesor Puskas przeprowadziła się do Kanady, gdzie rozpoczęła pracę w przemyśle, w Polysar Rubber Co. Po kilku latach otrzymała propozycję pracy na University of Western Ontario w London w Kanadzie, gdzie w 1996 r. objęła stanowisko profesora.
W tym czasie rozwinęła jeszcze intensywniejszą współpracę z przemysłem oraz – za namową profesora Kennedy’ego – powróciła na Uniwersytet w Akron (USA) w 2004 roku. To właśnie tutaj kontynuowała prace nad termoplastycznymi elastomerami typu poli(styren-izobutylen-styren) – w skrócie SIBS, które zostały zatwierdzone przez FDA i wprowadzone na rynek jako powłoka na stentach naczyń krwionośnych uwalniających lek.
Prof. Puskas opracowała też metodę tzw. funkcjonalizacji polimerów z wykorzystaniem katalizy enzymatycznej jako nośników związków diagnostycznych i terapeutycznych w leczeniu nowotworów. Obszarem jej badań było również opracowanie bezpiecznych implantów piersi o właściwościach przeciwnowotworowych i diagnostycznych, za co w 2012 r. otrzymała nagrodę GE Healthymagination Breast Cancer Challenge Award.
Od 2019 r. prof. Puskas prowadzi badania na Uniwersytecie Stanowym Ohio. Opracowane przez nią elastyczne maseczki chirurgiczne z nanowłókien są na etapie produkcji i testowania prototypów. Badaczka pracuje również nad uruchomieniem krajowej produkcji kauczuku naturalnego z wykorzystaniem upraw mniszka lekarskiego.
Prof. Puskas opublikowała wyniki swoich badań w ponad 400 publikacjach i 35 przyznanych patentach. Jest autorką lub redaktorką 22 książek i rozdziałów dotyczących kauczuków, elastomerów termoplastycznych i syntezy katalizowanej enzymatycznie.
Badaczka aktywnie uczestniczyła w kierowaniu/realizacji ponad 50 grantów finansowanych przez różne instytucje w Kanadzie, USA i w Europie, wśród których znalazły się trzy projekty, w których aktywnie uczestniczyło 7 pracowników i doktorantów Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego.
Prof. Puskas od ponad dwudziestu lat współpracuje naukowo z obecną Katedrą Inżynierii Polimerów i Biomateriałów (dawnym Instytutem Polimerów) ZUT.
Źródłó/PAP
